Cymraeg Castle Nursery, Bute Park
 |
  |
Planhigfa’r Castell a’r hen ardd furiog, Parc Bute 
Argraff pensaer o ganolfan addysg Parc Bute,
gan James Lockwood.
O’r fan hon yn y parc gallwch weld y mur gardd hir, a godwyd yn 2011 fel rhan o'r gwaith o godi Canolfan Addysg newydd y parc (ar y dde). Mae ar thema ‘ardd gudd’ furiog. Mae gan do’r ganolfan, y gallwch weld rhan ohono uwch y mur, baneli solar, ac mae rhywfaint o laswellt am ei phen hefyd! Mae’r rhain yn lleihau’r effaith a gaiff ar yr amgylchedd.
Roedd gardd furiog gynharach, a adeiladwyd rhywbryd rhwng 1906 a 1913, y tu ôl i fur newydd yr ardd. Yma tyfodd garddwyr ystâd Bute ffrwythau a llysiau i’r teulu a gwesteion. Pan âi’r teulu i’r ystadau yn yr Alban, byddai’r cynnyrch a dyfir yma’n cael ei anfon atynt ar y trên. Roedd hinsawdd Caerdydd yn fwy addas i’w tyfu nag yn yr Alban.
Roedd gan fur gogleddol yr ardd ddwy haen o friciau ac roedd wedi’i gynhesu, fel y gallai eirin gwlanog dyfu mewn “tŷ eirin gwlanog". Roedd tri thŷ gwydr, a gorchuddion gwydr i fefus a ffrwythau meddal eraill. Roedd blodau o’r ardd yn addurno Castell Caerdydd, lle trigai teulu Bute weithiau.
Mae’r ardal y tu hwnt i fur yr ardd bellach yn blanhigfa. Tyfir a dosberthir miloedd o blanhigion i’r ddinas yma – y mae’n llawn lliw a bwrlwm ar rai adegau o’r flwyddyn. Nid yw’r blanhigfa ei hun ar agor i’r cyhoedd ond gallwch weld rhan ohoni drwy ffenestri mawr yn y Ganolfan Addysg. Mae’r ganolfan ar agor i’r cyhoedd ar adegau penodol. Ewch drwy’r drws wedi'i gerfio yn y mur a throwch i’r dde (byddwch hefyd yn dod o hyd i Gaffi’r Ardd Gudd yn yr iard).
Y safle cyn y gwaith adfer.
Gardd Stuttgart yn y blaen.
Cyn mynd i mewn, edrychwch ar yr ardd gylch addurniadol fechan. Dyma Ardd Stuttgart, wedi’i henwi ar ôl un o’r trefi sydd wedi eu gefeillio â Chaerdydd. Fe’i crëwyd gan brentisiaid a ddaeth i Gaerdydd ar daith gyfnewid yn 2006.
Os edrychwch yn ofalus ar gornel y wal i’r chwith o’r fynedfa, gallwch weld gwahaniaeth bach yn lliw’r briciau. Dyma’r lle mae mur newydd y de yn ymuno â hen fur y gorllewin. Ailddefnyddiwyd briciau i wneud i’r mur newydd edrych yn hŷn, ac i gadw at gymeriad yr hen fur.
Mae’r ffotograff (chwith) yn dangos sut olwg oedd ar y safle cyn gwaith Project Adfer Parc Bute yn 2011. Dywed nifer o bobl fod y mur newydd yn edrych fel y bu yno erioed! Mae’r rhosynnau sy’n tyfu i fyny’r mur newydd yn ail-greu’r delltwaith rhosynnau a arferai fod yn frith yn ne a dwyrain yr ardd.
| I barhau â thaith Parc Bute, cerddwch drwy’r drws ym mur yr ardd, heibio Drws y Bobl. Mae’r côd QR ar ochr fewnol mur yr iard | |