Adeilad a fu'n eiddo i lawfeddyg, Abertawe

Adeilad a fu unwaith yn eiddo i lawfeddyg, 53-55 Wind Street, Abertawe

Mae’r teras o adeiladau sydd o boptu’r fynedfa i’r Salubrious Passage yn perthyn i’r flwyddyn 1803. Ar y llechen uwchben Wind Street Stores coffeir Thomas Williams, llawfeddyg.

Yn 1804 hysbysewyd ganddo ym mhapur y Cambrian ddau dŷ newydd, helaeth yn Wind Street gyferbyn â gwesty (Mackworth) lle y mae’r coetshis mawr o Lundain ac o Iwerddon yn cyrraedd ac yn ymadael yn feunyddiol. Roedd Swyddfa Bost, llyfrgelloedd cyhoeddus a marchnad gerllaw. Ac o ffenestri cefn y tai ceid golygfa ddymunol o’r môr a oedd lai na dau gan llath i ffwrdd.

Yn 1808 adfywiwyd Margaret Thomas, 15 oed, o Gwmbwrla gan Thomas Williams; roedd ei chorff wedi ei dynnu o’r dŵr ger ceg afon Tawe. Roedd hi a’i ffrind, Catherine David, wedi ceisio byrddio’r fferi i Abertawe a groesai’r afon gerllaw’r man lle y mae archfarchnad Sainsbury heddiw. Llithrodd y ddwy o’r gangwe a’u cipio gan y llif. Cafwyd hyd i gorff Catherine drannoeth.

Bu farw Mr Williams ym mis Ionawr 1813 a’i weddw Sarah ddeufis yn ddiweddarach. Rhoddwyd y tŷ yn Wind Street ar osod. Roedd dwy seler yno “fitted up with bins”, dau barlwr ar y llawr isaf, ac wyth ystafell wely. Y tu ôl i’r tŷ roedd gardd, stabl a hafdy. Gwerthwyd y dodrefn ar ocsiwn gan gynnwys pedwar gwely “post and tent”.

Yn1827 agorwyd cangen o’r London Genuine Tea Company yn 54 Wind Street i werthu te pur, “unadulterated teas”, chwedl hwythau. Yn y 1830au roedd hetwraig o’r enw Mrs Evans yn gwerthu, glanhau ac altro hetiau ar y safle. Erbyn 1854 roedd cyfrwywr a gwneuthurwr harnais wrthi yn rhif 55. Roedd gwerthwr pysgod yn masnachu yn rhif 54 a Mary Mason, cacenwraig a phasteiwraig yn rhif 53. Yn 1926 roedd dau werthwr baco, gwerthwr papur, gwerthwr pysgod, brocerwr stoc a’r Royal Exchange Assurance Co yn yr adeilad.

Tales of old Wind Street Tour Label Navigation previous buttonNavigation next button
Côd Post: SA1 1EG     Map
 
 

View Surgeon's former premises HistoryPoints.org in a larger map