Penmaenmawr promenade Cymraeg

Promenâd Penmaenmawr

Mae'r cerdyn post isod yn dangos Penmaenmawr yn y cyfnod pan oedd yn gyrchfan ffasiynol ar gyfer y dosbarth canol uwch. Roedd y Prif Weinidog William Ewart Gladstone yn ymweld yn aml, ac wrth wneud yn atgyfnerthu enw da y dref. Roedd hyd yn oed yn cadw dyddiadur dyddiol o'i ymdorchiadau yn y môr. Mae un tudalen yn ei ddyddiadur yn cofnodi iddo golli allan ar ei dip olaf, ar ddiwedd wythnos o ymdrochi, o ganlyniad iddo gael fola sal oherwydd gor-amlygiad i'r môr oer ym mis Medi!

Ar y pryd, roedd cael lliw haul ar eich croen yn gysylltiedig â’r dosbarth gweithiol. Ond roedd ymdrochi yn y môr yn cael ei ystyried yn dda i’r iechyd. Roedd y cytiau traeth, a welir ar ochr chwith y llun, yn cael eu tynnu i mewn i'r môr. Byddai ymwelwyr cefnog yn newid dillad y tu mewn i'r cwt, ac fe fyddai dynion cyhyrog a elwir yn "dippers" wrth law i’w cynorthwyo i ymdrochi yn y môr oer.

Yn oes Fictoria, rhanwyd traeth Penmaenmawr yn feysydd ar gyfer foneddigion a boneddigesau i ymdrochi. Roedd hyd yn oed ran o'r traeth wedi’i neulltio ar gyfer leianod! Caniatawyd ymdrochi cymysg ar draethau o tua 1890.
Yn yr 20fed ganrif, adeiladwyd promenâd eang gyda llochesi a cytiau traeth sefydlog ar gyfer y nifer cynyddol o deuluoedd a gyrhaeddai ar y rheilffordd neu’r ffordd. Roedd rhan orllewinol y traeth yn cael ei ddefnyddio gan y cwmni chwarel i lwytho llongau ar bwys glanfeydd.

Erbyn y 1970au hwyr roedd y brif ffordd drwy Penmaenmawr yn orlawn gyda cheir twristiaid, wagenni chwarel a lorïau cymalog yn teithio i'r porthladd fferi yng Nghaergybi. Daeth Gwibffordd yr A55 â rhyddhad, ond trwy golled ymyl ddeheuol yr hen promenâd. Agorwyd promenâd llai ym 1988, gyda rhes unigryw o gytiau traeth wedi’u hadeiladu i mewn i wal gynnal yr A55! Mae'r ardal yn cynnwys caffi, pwll padlo a chlwb hwylio, ac mae'n boblogaidd gyda phobl leol yn yr haf.

Gyda diolch i Raymond Thomas, David Bathers a Dennis Roberts, o Gymdeithas Hanesyddol Penmaenmawr

Ymhle mae'r HiPoint hwn?

Wales Coastal Path Label Navigation anticlockwise buttonNavigation clockwise button
William Gladstone Tour Lable Navigation previous buttonNavigation next button
National Cycle Network Label Navigation previous buttonNavigation next button