Capel y Presbyteriaid, Llandrindod

PWMP logo

Capel y Presbyteriaid Ffordd Ithon, Llandrindod

Agorodd y capel cyntaf ar y safle hwn ym 1870 i’r Methodistiaid Calfinaidd, a oedd hefyd yn cael eu galw yn Bresbyteriaid. Roeddent wedi cynnal eu gwasanaethau cyntaf yn Llandrindod ychydig fisoedd ynghynt mewn strwythur pren lle mae Adeiladau Gwalia bellach (i'r dwyrain o'r capel).

Mae’r capel presennol yn cynnwys cofebion i aelodau a fu farw yn y ddau Ryfel Byd ac y mae eu manylion yn cael eu dangos isod. Maent yn cynnwys Fred Jamieson, a ymfudodd ym 1913 ac a oedd yn un o'r cyntaf i ymrestru yng Nghanada a theithio i Brydain ar gyfer ymdrech y rhyfel. Mae ein tudalen er cof amdano yma.

Cyflwynwyd y gofeb ryfel wreiddiol i'r eglwys ym 1918 gan Mr a Mrs William James Powell, oedd wedi colli dau fab. Mae cofeb arall yn rhestru'r 93 o aelodau’r capel a wasanaethodd yn y Rhyfel Byd Cyntaf.

Cafodd y tir ar gyfer capel 1870 ei roi gan Henry Hurst, a oedd wedi symud i'r ardal ym 1868. Fe wnaeth ei waith brics gyfrannu at ffyniant adeiladu Llandrindod, ac fe'i disgrifiwyd fel un o sylfaenwyr y dref ar ôl ei farwolaeth ym 1878.

Wrth i Landrindod dyfu, gwelwyd bod maint y capel yn rhy fach. Ym 1896 adeiladwyd Neuadd Albert ar y llain nesaf i’r gorllewin. Cynhaliwyd gwasanaethau Cymraeg yno yn yr haf, pan fyddai’r mewnlifiad o dwristiaid - llawer ohonynt yn Fethodistiaid Cymraeg - yn arwain at alw ychwanegol.

Cafodd yr hen gapel ei ddisodli ym 1904-1905 gan yr un a welwn yma heddiw. Dyma oedd cyfnod y Diwygiad Methodistaidd, ac roedd gan yr adeilad le i 630 o addolwyr. Darparwyd orielau y tu mewn i roi seddau ychwanegol, oherwydd bod yn rhaid i’r adeilad newydd ffitio i mewn i ddarn bach o dir. Y pensaer oedd William Beddoe Rees o Gaerdydd. Mae'r tu mewn yn cynnwys décor cymhleth mewn arddull Art Nouveau.

Costiodd y capel newydd £4,500, a fyddai’n cyfateb i ryw £500,000 yn arian heddiw. Cymerodd lawer o flynyddoedd i godi'r arian angenrheidiol, a ddaeth oddi wrth aelodau’r capel yn bennaf. Ym 1918, roedd £1,300 o ddyled i’w had-dalu o hyd. Yn dilyn hynny gostyngodd aelodaeth y capel yn raddol, o 222 yn 1923 i 27 yn 2016. Yn yr 1950au cynnar gwerthodd y capel Neuadd Albert, sydd bellach yn theatr gymunedol.

Gyda diolch i Stephen Roderick

Cod post: LD1 6AA    Map

I barhau â thaith Llandrindod yn y Rhyfel Byd Cyntaf, ewch at Neuadd Albert, yr adeilad drws nesaf
POWYS WAR MEMORIAL PROJECT  Tour Label Navigation previous buttonNavigation next button
 
 

 

First World War

  • Betts, Francis (Frank) Arthur, Private 25706. Died 02/11/1918 aged 26. King's Shropshire Light Infantry. Buried Reading Cemetery. Son of Thomas and Lydia Betts of 2, Penrhiw Villa, Wellington Road.
  • Botwood, George Lewis Gilford, Private 203690. Died 05/04/1917 aged 31. Gloucestershire Regiment. Buried Unicorn Cemetery. Son of M and A Botwood.
  • Bufton, Edward Evan, Second Lieutenant. Died of pneumonia, following influenza, at Sunderland Military Hospital on 20/11/1918. York and Lancaster Regiment. Buried Llandrindod Wells Cemetery. Son of Mr and Mrs Evan Bufton, of “Teviot”, Temple Avenue. Was an auctioneer, estate agent and town council official. Also played football for the town’s team.
  • Bufton, Garnet, Gunner 74067. Died 05/05/1918 aged 26. Royal Garrison Artillery. Buried Brandhoek New Military Cemetery No.3. Son of Edward and Sarah Bufton, of Ithon Terrace, Penybont; husband of EA Bufton, of East Ham, London. Attended Llandrindod Intermediate School. Worked for General Post Office in London before enlisting in April 1916.
  • Davies, John Morgan, Private 38513. Died16/08/1916. Royal Welsh Fusiliers. Thiepval Memorial.
  • Evans, Fred. Lived at Ashby House.
  • Farr, Thomas.
  • Jamieson, Frederick Victor Gilbert, Private 21285. Died 19/09/1916 aged 29. Canadian Infantry. Vimy Memorial. Son of William and Orcilla Jamison of “Hazlehurst”, Llandrindod Wells. Fred Jamieson/Jamison was nephew of councillor Gilbert Eadie of Builth Wells and played for Llandrindod Wells football team before emigrating to Canada c.1913.
  • Jones, Hugh, Second Lieutenant. Killed in action on 27/09/1916 aged 29. South Staffordshire Regiment, attached to Leicestershire Regiment. Commemorated on Arras Memorial. Son of Owen and Sarah Jones, of Bryn Hyfryd, Croesor, near Porthmadog. Worked in the grocery department of the Central Wales Emporium, where he fell in love with colleague Elizabeth Ellen Roberts. They married in her native Colwyn Bay on 12 April 1916.
  • Jones, Nairn Pelham, Serjeant 37581. Died 26/07/1916 aged 20. Royal Army Medical Corps. Buried Flatiron Copse Cemetery. Son of Albert George and Fanny Jones of 23, High Street, Clun, Shropshire. Was an apprentice to pharmacist WW Johnson before the war. Played for Llandrindod Wells football team, also played cricket and chess.
  • Langford, John James, Private 19856. Died 31/08/1916 aged 24. King's Shropshire Light Infantry. Buried Heilly Station Cemetery. Son of Mr and Mrs J Langford of 2, Denham Terrace.
  • Lloyd, Allan, Lance Corporal 31068. Died 26/09/1917 aged 29. Royal Welsh Fusiliers. Tyne Cot Memorial. Lived at Granby House with wife Alice. Awarded the Military Medal in 1917. Worked at town’s gas works before the war.
  • Lloyd, Edward, Driver 219597. Died 28/07/1917. Royal Engineers. Buried Llandrindod Wells Cemetery.
  • Pugh, Thomas Lewis, Serjeant 7297. Died 04/04/1915 aged 28. Welsh Regiment. Buried Howey (Providence) Baptist Chapelyard. Son of John and Mary Pugh; husband of Eleanor Pugh of Bewdley House, Llandrindod Wells. Born at Garddu, Howey.
  • Price, Sidney, Private 18813. Died 22/08/1918 aged 27. King's Shropshire Light Infantry. Buried Merville Communal Cemetery. Adopted son of Mrs E Price of Denham Terrace.
  • Price, Thomas, Wheeler 146068. Died 05/12/1916 aged 32. Royal Field Artillery. Buried Lijssenthoek Military Cemetery. Son of Mr and Mrs Josiah Price of Brookland Road; husband of E Mary Price of 40, Margaret Street, Ammanford.
  • Pritchard, Robert O.
  • Powell, Arthur Clifford, Private 204356. Died 24/08/1921 aged 27. Somerset Light Infantry. Llandrindod Wells Cemetery. Son of William James and Clara Elizabeth Powell of The Croft, Montpellier Park. Brother of William Percival Wetherley Powell, below.
  • Powell, William Percival Wetherley, Private 4330. Died 21/07/1917 aged 20. Herefordshire Regiment. Buried Llandrindod Wells Cemetery. Son of William James and Clara Elizabeth Powell of The Croft, Montpellier Park.
  • Rogers, David, Private 239004. Died 09/03/1918 aged 22. Herefordshire Regiment. Buried Jerusalem War Cemetery. Son of Mr and Mrs Price Rogers, of Garter Hall, Llanyre, Llandrindod Wells, Radnor. His identity badge was kept by a comrade after his death and is now in the Radnorshire Museum.

Second World War

  • Bufton, John Raymond, Flying Officer 74328. Died 28/10/1940. Royal Air Force Volunteer Reserve. Buried Llandrindod Wells Cemetery.
  • Hair, Alastair, Lieutenant 131316. Died 15/04/1941 aged 37. Royal Army Medical Corps. Athens Memorial. Son of the Reverend James Hair and Catherine Hair; husband of Dora Bannatyne Hair of Ashtead, Surrey. MB, ChB (Glasgow).
  • Jones, Arthur.
  • Williams, Charles L.

Top of Page