Cyn sinema'r Empire, Caernarfon
Agorwyd yr adeilad hwn, sydd bellach yn neuadd bingo, yn ystod y Rhyfel Byd Cyntaf fel sinema.
Y perchennog oedd James Francis Morgan, o Llanberis Road. Ym mis Rhagfyr 1914 gwnaeth gais am drwydded dros dro i ddangos ffilmiau yn nhŷ Sinema'r Empire am bythefnos dros y Nadolig, ond gohiriwyd hyn oherwydd gwaith papur anghyflawn. Ym mis Gorffennaf 1915 roedd y rhaglen yn cynnwys Brwydr Olaf Bonita, drama wefreiddiol ymladd teirw, a Pathé Gazette Newsreels. Prisiwyd seddi mewn gwahanol rannau o'r tŷ ar 3d (tair hen geiniog), 6d a swllt.
Erbyn Hydref 1915 roedd James yn fethdalwr. Fe roddodd y perchnogion a’r rheolwyr newydd gasgliad diwrnod cyfan i gronfa ‘milwyr’ ym mis Hydref 1917.
Yn ystod canol y ganrif ddiwethaf roedd yr Empire yn lleoliad poblogaidd i drigolion yr ardal ac i bobl ar eu gwyliau. Wrth i fwy o gartrefi brynu setiau teledu, gostyngwyd dangosiadau ffilm a chyflwynwyd Bingo yno ym 1970. Dangoswyd y ffilm olaf yma ym 1976, ychydig yn gynharach na'r hyn a gynlluniwyd oherwydd bod yr Afon Cadnant gerllaw wedi gorlifo'r adeilad ar ddiwrnod y dangosiad terfynol. Heddiw yr adeilad yw Apollo Caernarfon, sy'n eiddo i Majestic Bingo.
O'r 1930au i'r 1980au, roedd yr Empire hefyd yn wynebu cystadleuaeth o'r sinema fawreddog, wrth ymyl Capel Pendref, ar Bangor Street. Daeth y Majestic yn glwb nos ond cafodd ei ddinistrio gan dân ym 1994.
Cod post: LL55 1SY Map